Najczęstsze choroby seniorów: cukrzyca

Cukrzyca to choroba bardzo często występująca u osób starszych. Czym grozi? Jak pomóc rodzicowi, u którego została zdiagnozowana? Zapraszamy do lektury tekstu na portalu StarsiRodzice.pl.

Już co piąty polski senior cierpi na cukrzycę. Lekarze apelują, by zawczasu zapobiegać tej chorobie. – Cukrzyca może ujawnić się u osób otyłych i z nadwagą po wielu latach, a w następstwie przyczynić się do kolejnych schorzeń, takich jak choroby układu krążenia, czyli choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, zawał, wreszcie udar mózgu – przestrzega prof. Andrzej Milewicz, kierownik Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Akademii Medycznej we Wrocławiu, prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego.

Jak rozpoznać cukrzycę?

Wiele osób, które choć trochę interesują się medycyną, jest w stanie wymienić kilka objawów cukrzycy. Nadmierna senność, ciągłe zmęczenie i osłabienie, a także utrata wagi i wciąż niezaspokojone pragnienie to najczęstsze z nich. Oczywiście, jeśli występują, powinny skłonić bliskich seniora do tego, by jak najszybciej razem z nim odwiedzić lekarza i wykonać niezbędne badania. Zwłaszcza jeśli starszy człowiek znajduje się w grupie ryzyka, to znaczy, gdy cierpi na nadciśnienie, choroby wątroby i trzustki, a także niechętnie podejmuje aktywność fizyczną i jest otyły.

– Większość seniorów jest otyła i z tą otyłością wiąże się szereg zaburzeń metabolicznych, które poprzez zespół nietolerancji glukozy, zespół metaboliczny, prowadzą do cukrzycy typu drugiego – wyjaśnia prof. Andrzej Milewicz.

Nietypowe objawy cukrzycy

U osób starszych oprócz typowych objawów cukrzycy mogą się pojawić także inne symptomy choroby. Łatwo je zbagatelizować lub przypisać naturalnym przejawom procesów starzenia się organizmu. Tymczasem o tym, że senior cierpi na cukrzycę, może świadczyć np. wystąpienie u niego zaburzeń osobowości lub problemów z pamięcią. Często starsi ludzie, u których potem diagnozuje się tę chorobę, skarżą się też na pogorszenie widzenia, kłopoty ze snem i poruszaniem się.

Nie należy także lekceważyć wciąż nawracających zakażeń dróg moczowych, problemów ze zbyt częstym oddawaniem moczu lub jego nietrzymaniem. Wszystkie te dolegliwości mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie i powinny być bodźcem do umówienia się na wizytę do lekarza, który z pewnością zleci badanie poziomu cukru we krwi.

– Problemy związane z cukrzycą i podwyższonymi wartościami glikemii, które jeszcze nie są cukrzycą, dotyczą de facto 30–40% Polaków, czyli co trzeciej osoby w Polsce. Stąd – podobnie jak z nadciśnieniem – w naszym najlepszym interesie jest sprawdzać sobie cukier co najmniej raz na dwa lata – radzi dr hab. med. Tomasz Zdrojewski z Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiej Akademii Medycznej, przewodniczący Komitetu Epidemiologii i Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk.

Sposób leczenia

Po zdiagnozowaniu cukrzycy u seniora lekarz zleci mu doustne przyjmowanie odpowiednich leków oraz insuliny. Co ważne, farmakoterapia w przypadku osób starszych nieco różni się od tej stosowanej u młodszych pacjentów, zwłaszcza jeśli cierpią oni także na inne choroby (np. schorzenia wątroby i nerek, niewydolność serca lub układu oddechowego). Leczenie cukrzycy przy pomocy insuliny jest ze względu na wiek pacjenta wprowadzane etapami. Zazwyczaj rozpoczyna się je od jednego zastrzyku dziennie, później może zaistnieć konieczność dwóch iniekcji na dzień.

Leki i insulina są konieczne, lecz równie ważna w leczeniu cukrzycy jest zmiana stylu życia – zwiększenie aktywności fizycznej oraz wprowadzenie odpowiedniej diety. Senior musi zmienić dotychczasowe zwyczaje żywieniowe, przyzwyczaić się do regularnego jedzenia. Posiłki powinny być planowane zgodnie z zaleceniami lekarza co do ich zawartości, ilości, a także czasu przyjmowania. – Na szczęście widzimy, że w Polsce bardzo intensywnie rozwija się poradnictwo dietetyczne dla chorych z cukrzycą. Przybywa osób, które ukończyły odpowiednie studia i które naprawdę się na tym znają – mówi dr hab. med. Tomasz Zdrojewski.

Wsparcie dla chorego na cukrzycę

Zazwyczaj starszym osobom, przynajmniej w pierwszym okresie po zdiagnozowaniu choroby, musi towarzyszyć rodzina. Cukrzyca zmienia życie człowieka, co w przypadku pacjentów w podeszłym wieku jest odbierane jako szczególnie dotkliwe. Seniorzy w przeciwieństwie do młodych ludzi mają znacznie ograniczoną zdolność przystosowywania się do nowych sytuacji.

To dlatego bliscy seniora powinni jak najpełniej zaangażować się w leczenie i pomóc mu w nauczeniu się nowych zasad żywienia, mierzenia poziomu cukru i przyjmowania leków. Rola członków rodziny w przypadku cukrzycy jest nie do przecenienia. – Powinni się dowiedzieć, czym np. jest cukrzyca, co to znaczy „hipoglikemia”, jakie są powikłania cukrzycy, jak reagować, jeśli rodzic będzie miał niedocukrzenie, i jakie są jego objawy – wymienia dr hab. med. Zdrojewski. Jak zaznacza, przyswojenie podstawowych informacji na temat postępowania z chorym na cukrzycę nie jest trudne.

– Wystarczy wiedzieć, że jeśli rodzicowi zaczyna nagle bić mocno serce, zaczyna się pocić, ma coraz bardziej powierzchowny kontakt z otoczeniem, jest zaniepokojony, to wtedy trzeba zmierzyć cukier i w razie potrzeby od razu podać słodki płyn do wypicia. Wszystko to, cała ta wiedza, pozwoli potem wyedukować rodzica, jeśli chodzi o podstawowe sprawy związane z leczeniem – nie tylko z przyjmowaniem leków, lecz także z zachowaniami dietetycznymi czy w ogóle całym stylem życia – przekonuje dr hab. med. Tomasz Zdrojewski.