Oferta dla seniora. Co poza Uniwersytetami Trzeciego Wieku?

W Twojej miejscowości nie działa Uniwersytet Trzeciego Wieku? Być może nic straconego. Seniorzy, którzy chcieliby udzielać się towarzysko i społecznie, często mogą zapisywać się do klubów seniora, które działają nawet w małych miejscowościach i na wsiach. Niestety, jak zauważają specjaliści, takich klubów jest zbyt mało. – Coraz częściej słyszymy, że kluby seniorów, które służyły spotkaniom, integracji tych młodszych starszych osób są zadłużone i zamykane. Proponuje się, żeby osoby wpłacały sto zł miesięcznie. I wtedy seniorzy się wycofują. – stwierdza prof. Teresa Słaby w wywiadzie dla Instytutu Obywatelskiego. Czy istnieje oferta społeczna i kulturalna dla polskich seniorów? Co poza UTW? Zachęcamy do lektury tekstu na portalu StarsiRodzice.pl.

Emerytury nie trzeba spędzać samotnie w czterech ścianach. Jesień życia może być jego nowym, wcale nie gorszym etapem – okazją do zawierania znajomości, korzystania z bogatej oferty sportowej i kulturalnej, a także nauki nowych umiejętności. Seniorzy, którzy nie mają możliwości uczestniczyć w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku, nie są na straconej pozycji.

Zajęcia dla seniorów

Aktywność na emeryturze można zacząć od uczestnictwa w zajęciach przygotowanych specjalnie z myślą o starszych ludziach. – Istnieją kluby seniora. Ich liczba w stosunku do potrzeb nie jest wystarczająca, ale powstaje coraz więcej takich placówek. Powstają też w niektórych miastach centra aktywności seniorów organizowane przez samorządy. To jest właściwy kierunek – mówi Wiesława Borczyk, prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Nowym Sączu i szefowa Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń UTW.

Kluby i centra seniora zajmują się aktywizacją i integracją osób starszych. Seniorzy są włączani do działań o charakterze edukacyjnym, arteterapeutycznym, sportowym, poznają oni aktywne i alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu, rozwijane są ich umiejętności i indywidualne zainteresowania. Wszystkie te działania zmierzają do zapobiegania marginalizacji tej grupy społecznej. Proponowane zajęcia są zazwyczaj bezpłatne i także z tego powodu mogą okazać się atrakcyjną propozycją.

Zbyt mało klubów seniora

– Zdaję sobie jednak sprawę, że brakuje klubów seniora, czyli miejsc dla tych osób, które niekoniecznie są zainteresowane uczestniczeniem w UTW. O ile uniwersytety mają trochę ambitniejsze zadania edukacyjne, o tyle czasem seniorzy chcą się po prostu gdzieś spotkać, spędzić razem czas, porozmawiać, napić się wspólnie herbaty, bo nie wszystkich przecież stać, żeby iść do kawiarni czy restauracji. Takich miejsc dla seniorów jest zdecydowanie za mało – ubolewa Wiesława Borczyk.

Z reguły dostępność zajęć dla osób starszych jest lepsza w dużych miastach. W samym Krakowie działa około dwudziestu klubów seniora, dzięki którym starsi ludzie mogą uczestniczyć w zajęciach jogi czy w gimnastyce, a także zagrać w brydża i szachy czy wziąć udział w warsztatach artystycznych i nauczyć się układać kompozycje z kwiatów.

Kluby seniora organizują także wycieczki, wieczorki taneczne i inne atrakcje, które pozwalają starszej osobie miło spędzić czas w towarzystwie rówieśników. Ofertę dla osób starszych coraz częściej przygotowują także ośrodki kulturalne w mniejszych miejscowościach. Naprzeciw seniorom wychodzą nawet wiejskie domy kultury, które organizują np. warsztaty rękodzieła prowadzone przez profesjonalnych instruktorów. Często zajęcia w domach kultury są bezpłatne, gdyż dofinansowują je różne instytucje. Warto sprawdzać aktualną ofertę dla seniorów na stronach internetowych miejscowych ośrodków kulturalnych.

Sztuka na emeryturze

Wiesława Borczyk zwraca uwagę, że starsi ludzie często potrzebują zachęty od swoich dzieci, by zdecydować się na wyjście do kina, muzeum czy teatru. – Na ogół rodzice chodzą sami ze sobą albo mama idzie z koleżanką. W najgorszym wypadku rodzice w ogóle nigdzie nie wychodzą. Więc może warto zapoznać ich z taką ofertą, o której nie wiedzieli lub z której nie mieli wcześniej czasu korzystać; dowiedzieć się, czy są już może instytucje z ofertą skierowaną do starszych rodziców – zachęca Wiesława Borczyk.

Starsi wielbiciele sztuki mogą wykorzystać swój wolny czas i zacząć odwiedzać muzea, galerie czy kina, na co do tej pory być może nie pozwalała praca i obowiązki. W Krakowie specjalną ofertę dla seniorów przygotowało Międzynarodowe Centrum Kultury. W ramach cyklu „Dojrzali do sztuki” starsze osoby mogą wziąć udział w spotkaniach towarzyszących wystawom prezentowanym w Galerii MCK. Senior może liczyć nie tylko na zwiedzanie z przewodnikiem, lecz także na prelekcję, kawa i poczęstunek, a czasami również na zajęcia praktyczne. Koszt udziału w jednym spotkaniu to kilka złotych.

Z kolei starszych miłośników kina zainteresują seanse w cyklu „Dojrzałe kino” w kinie „Pod Baranami”. To pokazy filmów połączone z rozmową przy kawie i ciastku, adresowane do starszych osób. Kino stara się dostosowywać repertuar specjalnie do potrzeb starszej widowni. Także cena jest na kieszeń seniora – koszt biletu to ok. 11 zł.

Kursy dla seniora – co poza UTW?

Wiesława Borczyk zwraca uwagę, że dużą popularnością wśród starszych ludzi cieszą się zajęcia edukacyjne, które np. oswajają seniorów z komputerem. – Nowe umiejętności zdobyte na tych zajęciach seniorzy mogą wykorzystać w życiu codziennym – tłumaczy Borczyk.

Jeśli czesne na UTW przekracza możliwości finansowe seniora albo w pobliżu nie działa żaden ośrodek tego typu, warto sprawdzić ofertę bezpłatnych kursów adresowanych do osób starszych. Od czasu do czasu różne ośrodki organizują kursy komputerowe dla seniorów dotowane przez instytucje państwowe (np. z podstaw obsługi komputera oraz z bankowości internetowej finansowane przez Narodowy Bank Polski). Na bezpłatne zajęcia zazwyczaj może uczęszczać jednak ograniczona liczba osób. Przy zapisach często obowiązuje zasada „kto pierwszy, ten lepszy”, dlatego warto na bieżąco sprawdzać strony internetowe ośrodków i domów kultury pod tym kątem.

Płatne kursy i warsztaty

Więcej miejsc jest na warsztatach płatnych, których oferta jest bogata – od kursów komputerowych i językowych, przez warsztaty plastyczne aż po seminaria z literatury czy filozofii. Czasami opłata jest symboliczna i uczestnicy składają się jedynie na niewielkie wynagrodzenie dla prowadzącego. Drogie jest najczęściej uczestnictwo w kursach językowych. Opłata semestralna może wynieść od 300 do 500 zł. Specjalne kursy języków obcych dla seniorów organizuje np. Akademia Twórczej Jesieni działająca przy Fundacji dla UJ (ul. Karmelicka 34, tel. 12 632 38 30).

Nieco tańsze są profesjonalne kursy komputerowe, podczas których osoby starsze uczą się nagrywać pliki na płyty CD, skanować, korzystać ze Skype’a czy portali społecznościowych. Takie warsztaty organizuje między innymi nowohucki Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida (os. Górali 5, tel. 12 644 27 65, w. 24). Koszt udziału w pojedynczych zajęciach wynosi 20 zł, a całego kursu komputerowego – 150 zł.